Gebruik een toeristische metropool met een boeiende geschiedenis en beroemde musea als decor: dat is het beproefde recept van de bestsellers van Dan Brown. Zijn nieuwste, Oorsprong, begint bij een presentatie in het Guggenheimmuseum van de Spaans-Baskische stad Bilbao. In dat prachtige futuristische gebouw van architect Frank Gehry zal futuroloog/wetenschapper/innovator Edmond Kirsch als een kloon van Elon Musk en Steve Jobs een definitief antwoord geven op de twee belangrijkste vragen die de mensheid zich stelt. Voor we weten wat die twee vragen behelzen, zijn we honderd bladzijden ver en is ook Robert Langdon in stelling gebracht. De geniale historicus, kunstkenner en professor religieuze symboliek mag na vier eerdere avonturen opnieuw opdraven om op jacht te gaan naar de achterliggende motieven van een moord. De presentatie van Kirsch, die door miljoenen mensen via het internet wordt gevolgd, wordt gedwarsboomd. Langdon moet op zoek naar de daders die er alle belang bij hebben dat wat Kirsch te vertellen heeft niet wordt gehoord. Hij wordt geholpen door de directrice van het museum, die niet geheel toevallig verloofd is met de Spaanse kroonprins.

In De Da Vinci code probeerde Brown het mysterie van de historische Christus en de Heilige Graal te ontrafelen. Dat boek was slecht geschreven, maar wel spannend opgebouwd - en het ging ook ergens over. De centrale gedachte in Oorsprong is dat de steeds voortschrijdende wetenschap het belang van religie ondermijnt. Iets waar machtige organisaties zich tegen verzetten. Daarvoor haalt Brown de Palmarianen van stal, een ultraconservatieve groep die gelinkt wordt aan het sedivacantisme. Sedivacantisten geloven dat sinds het Tweede Vaticaans Concilie in de jaren 60 een valse paus op Petrus' troon zit omdat toen de eeuwige heilige waarden van de Kerk verkwanseld zijn. Palmarianen zijn volgelingen van tegenpaus Gregorius XVII, die 'regeerde' van 1978 tot 2005.

Oorsprong is zonder twijfel het slechtste boek dat Brown tot dusver schreef. Hij rekt het verhaal zo ver op dat elke spanning verdwijnt. De diverse wetenschappelijke en religieuze inzichten en theorieën gooit hij op een hoopje. Hij praat over synthetische intelligentie, de oersoep, de zaadjestheorie, quantumcomputers en andere wetenschappelijke innovaties. En meer nog dan in De Da Vinci code strooit hij kwistig met Bijbelcitaten. De antwoorden die uiteindelijk op de vragen komen, zijn flauw en voorspelbaar. De personages zijn nog oppervlakkiger dan anders, de inzichten die hij aanbiedt vind je veel beter uitgelegd in talloze non-fictieboeken. Alles wat hij beweert, vind je op Wikipedia. Oorsprong is formulematig geschreven. Misschien moet Langdon maar met pensioen worden gestuurd.

Vertaald door Erica Feberwee en Yolande Ligterink, Luitingh/Sijthoff, 544 blz., 24,99 € (e-boek 17,99 €). Oorsrponkelijke titel: 'Origin'.

Verberg tekst

Kirsch, miljardair maar ook een wetenschapper die zijn tijd ver vooruit is, besluit, na een korte presentatie voor de leiders van de drie bekendste religies, zijn laatste ontdekking aan de wereld te presenteren in het Guggenheim Museum van Bilbao. Hij heeft het wetenschappelijke antwoord op de oervragen “Van waar komen we en waar gaan we naartoe?” maar beseft dat daardoor de bestaande godsdiensten op hun fundamenten zullen daveren. Professor Langdon, gekend van vorige thrillers en de flamboyante museumdirectrice Vidal, verloofde van de Spaanse kroonprins, zijn getuige van de laatste ogenblikken van Kirsch en slaan op de vlucht. Ze willen er alles aan doen om de ontdekking toch in de openbaarheid te brengen. Ondanks vondsten (de intelligente sprekende computer) en de boeiende aanhef, verzandt de laatste thriller van bestsellerauteur Dan Brown (1964) in overbodige complotten en filosofieën. De link met de Spaanse Kroon, de militairen en de hogere katholieke echelons is zeer zwak en de ultieme presentatie spat uiteen als een luchtbel waardoor het boek eindigt in volstrekte ontgoocheling. Verberg tekst